top of page

4000 Yıllık Şifreleme Tekniği; KRİPTOLOJİ


Kriptoloji; şifre bilimidir. Çeşitli iletilerin, yazıların belli bir sisteme göre şifrelenmesi, bu mesajların güvenlikli bir ortamda alıcıya iletilmesi ve iletilmiş mesajın deşifre edilmesidir.

Günümüz teknolojisinin baş döndürücü hızı göz önüne alındığında, teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan güvenlik açığının da taşıdığı önem ortaya çıkmaktadır. Kriptoloji; askeri kurumlardan, kişiler arası veya özel devlet kurumları arasındaki iletişimlerden, sistemlerin oluşumunda ve işleyişindeki güvenlik boşluklarına kadar her türlü dalla alakalıdır.


Kriptografinin Türkçe adı şifre yazımıdır. Kriptografi Yunanca gizli anlamına gelen “kriptos” ve yazı anlamına gelen “graphi” dan türetilmiştir. Kriptografi bilgi güvenliği ile uğraşır, Kripto analiz güvenli bilginin kırılması başka bir deyişle kriptografinin tam karşıtıdır. Kriptoanalistler genelde şifre çözmeye dayalı çalışırlar. Kriptoloji bir matematik bilimidir ve genelde sayılar teorisi üstüne kuruludur.


İlk kriptolog, 4000 yıl önce yaşamış Mısırlı bir kâtiptir. O, efendisinin hayatını anlatırken hiyeroglifleri şifrelenmiş bir şekilde oluşturmuştu ve bazı hiyeroglifler daha önce hiç kullanılmamıştı.
 
 

Kriptografi, bu şekilde başlamasına karşın, hayatının ilk 3000 yılında neredeyse hiç gelişemedi. Dünyanın farklı farklı yerlerinde bağlantısız bir şekilde en temel biçimde kullanılmıştı ancak medeniyetlerin yıkılışıyla sonraki adımlara geçilememişti.


Daha sonraları (M.Ö 5.- 6. yüzyıl) askeri istihbaratta gizlilik gerekmesi nedeniyle, Kriptografi askeri alana girdi. Askeri alandaki ilk kriptograflar Spartalılardır.

 

Kindî 'nin temsili resmi

 

9. Yüzyıl’da Kindî, kriptoloji biliminde uygulanan tek alfabeli yerine koyma şifreleme yöntemini geliştirerek frekans analizini bulan ilk kişi olmuştur. Kindî, kriptoloji biliminde Jül Sezar (MÖ 50) tarafından bulunan ve uygulanan tek alfabeli yerine koyma şifreleme yöntemini geliştirerek frekans analizini bulan ilk kişidir.

 

Jül Sezar büstü

 

Kriptoloji algoritmaları tamamen matematiksel fonksiyonlardan oluşur. Örneğin

Sezar şifresinde A harfi yerine D, B harfi yerine E kullanılmıştır. Bu da demek oluyor ki algoritma gördüğü her harf yerine alfabede ona karşılık gelen harfin üç ilerisindeki harfi getirerek şifrelenmiş (kriptolu) metni oluşturmuş oluyor.

İlk zamanlarda kriptolu metinlerin güvenliği için şifreleme ve deşifreleme algoritmaları saklı tutulurdu ve gizli bir anahtar bulunurdu. Fakat günümüzde kriptolojinin güvenliğinden bahsedecek olursak algoritma bilinse dahi yazı metninin çözülmemesi gerekir. Burada da devreye açık anahtarlı kripto algoritmaları girmektedir. Bunlar bir Public Key (genel anahtar) –ki bu herkesin görebileceği bir anahtar. (Secret Key) bu da sadece yazının çözülmüş (deşifrelenmiş) halini elde etmeye yarayacak olan anahtardır.


Günümüz Kriptolojisi; AES (Advanced Encryption Standard – Gelişmiş Şifreleme Standardı)

AES (Advanced Encryption Standard – Gelişmiş Şifreleme Standardı), Kriptografi şifreleme bilimi demektir. Elektronik verinin şifrelenmesi için sunulan bir standarttır. Amerika tarafından kabul edilen AES, uluslararası alanda da defacto şifreleme (kripto) standardı olarak kullanılmaktadır.


Whatsapp gibi uygulamalarda mesaj metinlerinin AES şifreleme ile saklandığı belirtilmektedir.


Peki AES Şifreleme kırılır mı?


AES 128 bit şifrelemede 2128 değişik anahtar vardır ve bu şifrenin çözülebilmesi çok büyük bir maliyet ve zaman gerektirir. Bir kişinin 128 bit’lik şifreyi çözebilmesi için donanım olarak şuan mevcut tüm teknolojileri kullanıldığını varsayalım şifreyi kırmak için tahmini yaklaşık 100 yıl gibi bir zaman harcaması gerekir. Bunu birde AES 256 da hesap edin.


Şifreler ne kadar uzun olursa kırılması da o kadar zaman alır. Şuan için AES şifrelerinin kırılma işlemine imkansız gözüyle bakabiliriz. Şifre kırılmaz değildir ancak, çok hızlı bilgisayar ve çok zaman gerektirir.


Şifre kırma ile şifre çalma aynı şey değildir. Literatür olarak genel ifade de “şifre kırma” olarak söz edilmektedir. Sonuç olarak şifre çalındığında kırılmış olur. Şifre çalmak için farklı yöntemler kullanılmaktadır.

 
 

Kısaca Kriptolojinin tarihçesi şu şekildedir:

  • MÖ 1900 : Mısırlılar yazdığı kitabelerde standart dışı hiyeroglifler kullanmıştır. Bu kitabeler bilinen ilk yazılı kriptografik belgelerdir.

  • MÖ 1500 : Mezopotamya'da, Kriptografi konusunda modern seviyeye yaklaşan bir anlayış sergilenmiştir. Kriptografinin kayıtlara geçmiş ilk kullanımı M.Ö. 1500 yılında sır niteliğindeki bir formülün şifrelenmesi ile olmuştur.

  • MÖ. 590 : Jeremiah’ın kitabında yer alan İbranice yazılarda Atbash olarak da bilinen ve ters alfabe kullanılmasıyla gerçekleştirilen basit yerine koyma şifresi kullanılmıştır. Atbash o yıllarda kullanılan İbranice şifrelemelerden biridir.

  • MÖ. 487 : Yunanlı Spartalılar ilk askeri kriptografi şeklini bulmuşlardır. Askerler, etrafına şerit şeklinde deri ya da parşömen sarılabilen ve Skytale adı verilen tahta bir çubuğu kullanmışlardır.

  • MÖ. 300 : Artha-sastra Kautilya tarafından yazılmış bir kitaptır. Hindistan’da yazılmıştır. Bu kitap istihbarat bilgilerine ulaşılmasını sağlayan kodların kırılması anlamına gelen çeşitli kriptanaliz metotlarını tavsiye eder.

  • MÖ. 100-44 : Julia Ceasar ‘Sezar şifrelemesi’ olarak anılan ve metindeki her harfin alfabede kendisinden 3 harf kaydırılmasıyla (ötelenmesiyle) oluşturduğu şifreleme metodunu devlet haberleşmesinde kullanmıştır.

  • 725- 790 : İlk Arap sözlüğünün de yaratıcısı da olan Abu Abd al-Rahman, Bizans imparatoru için Yunanca yazılmış bir şifreli metni nasıl çözdüğü üzerine bir kitap yazmıştır (Bu kitap kayıp durumdadır).

  • 1000-1200 : Gaznelilerden günümüze kalan bazı dokümanlarda şifreli metinlere rastlanmıştır.

  • 1586 : Blaise de Vigenere şifreleme üzerine bir kitap yazdı. İlk kez bu kitapta açık metin ve şifreli metin için otomatik anahtarlama yönteminden bahsedildi. Günümüzde bu yöntem hala DES, CBC ve CFB kiplerinde kullanılmaktadır.

  • 1790 : Pensilvanya Üniversitesi’nde matematikçi olan Thomas Jefferson wheel (tekerlek) şifresini icat etti. Bu durum M-138-A Strip Cipher makinesini gelişmesine yol açtı. 2.Dünya savaşında ABD donanması M-138-A Strip Cipher makinesini kullandı.

  • 1854 : Charles Wheatstone arkadaşı Lyon Playfair’in adını koyduğu playfair şifresini bulmuştur.

  • 1861 : Friedrich W. Kasiski, tekrar eden harf gruplarını kullanan çok alfabeli şifrenin ilk genel çözümünü veren bir kitap yayınladı. Böylelikle yıllarca güçlü kabul edilen çok alfabeli şifre artık zayıf olarak kabul edilmiştir.

  • 1914 : 1. Dünya savaşı başladı. Güçlü bir askeri kriptografisi kullanılmıştır. İngilizler haberleşme esnasında mesajlarını kriptografik araçlar kullanarak gerçekleştirmişlerdir. Fransızlar ise kelimeleri ifade eden 4 basamaklı sayılar kullanmışlardır.

  • 1919 : Joseph Mauborgne ve Gilbert Vernam mükemmel şifreleme sistemi olan “one-time pad” i buldular.

  • 1920-1930 : William Frederick Friedman, Riverbank Laboratuvarlarını kurdu, ABD için kriptoanaliz yaptı, 2. Dünya savaşında Japonlar’ın Purple Machine şifreleme sistemini çözdü.

  • 1923 : Arthur Scherbius Enigma makinasını icat etti. Alman hükümeti bu makineyi devralıp geliştirdi ve 2. Dünya savaşında askeri haberleşmeleri şifrelemek için kullandı. Bu makine Alan Turing ve ekibi tarafından çözüldü.

  • 1933 : Japonlar mesajları şifrelemek için Purple makinasını icat ettiler. Bu makine alfabedeki harflerin yerini değiştirmek için rotorları kullanmıştır.

  • 1952 : 4.11.1952 ABD’de Resmi olarak Ulusal Güvenlik Teşkilatı (NSA) kuruldu.

  • 1970 : Horst Feistel (IBM) DES’in temelini oluşturan Lucifer algoritmasını geliştirdi.

  • 1976 : Açık Anahtarlı Kriptografi doğdu. Whitfield Diffie ve Martin Hellman açık anahtarlı kriptografiyi anlatan New Direction in Crytography (Kriptografi ’de Yeni Yönler ) kitabını yayınladı.

  • 1976 : DES (Data Encryption Standard), ABD tarafından FIPS 46 (Federal Information Processing Satndard) standardı olarak açıklandı.

  • 1978 : Ronald L. Rivest, Adi Shamir ve Leonard M. Adleman: RSA Algoritmasını buldular.

  • 1985 : Neal Koblitz ve Victor S. Miller ayrı yaptıkları çalışmalarda eliptik eğri kriptografik (ECC) sistemlerini tarif ettiler.

  • 1990 : Xuejia Lai ve James Massey: IDEA algoritmasını buldular.

  • 1991 : Phil Zimmerman: PGP sistemini geliştirdi ve yayınladı.

  • 1995 : SHA-1(Secure Hash Algorithm) özet algoritması NIST tarafından standart olarak yayınlandı.

  • 1997 : ABD’nin NIST (National Institute of Standards and Technology) kurumu DES’in yerini alacak bir simetrik algoritma için yarışma açtı.

  • 2001 : NIST’in yarışmasını kazanan Belçikalı Joan Daemen ve Vincent Rijmen’e ait Rijndael algoritması, AES (Advanced Encryption Standard) adıyla standard haline getirildi.





KAYNAKÇA;

https://trexakademi.com/kriptoloji-nedir/

https://tr.wikipedia.org/wiki/Sezar_%C5%9Fifrelemesi

http://www.acikbilim.com/2014/11/dosyalar/kriptoloji-tarihine-yolculuk-turlerornekler.html

https://tr.wikipedia.org/wiki/AES

https://tr.linkedin.com/pulse/kriptolojinin-tarih%C3%A7esi-nihal-kindap





76 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör
Yazı: Blog2_Post
bottom of page